Zawał – to słowo wzbudza przerażenie w wielu osobach. Ty również obawiasz się ataku serca? Sprawdź, jakie jest prawdopodobieństwo doświadczenia takiego stanu w Twoim przypadku. Chociaż nie da się go określić w 100%, są metody, aby je oszacować. Poznaj je i sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka.

Zawał serca – co to za stan?

Zawał serca jest sytuacją, w której – zazwyczaj w wyniku pęknięcia blaszki miażdżycowej – dochodzi do zatkania naczynia krwionośnego doprowadzającego krew do tego mięśnia. W efekcie ma miejsce niedotlenienie, a nawet martwica[1]. Dlatego atak serca może prowadzić do zgonu.

Skoro wystąpienie zawału wiąże się z oderwaniem blaszki miażdżycowej, możesz się domyślić, że u podłoża ataku serca jest miażdżyca. Ta choroba jest wywołana gromadzeniem się cholesterolu w ściankach naczyń krwionośnych. Rozwija się przez długi czas – głównie z uwagi na modyfikowalne czynniki związane ze stylem życia[2]. Z tego względu istnieje możliwość oszacowania ryzyka epizodów sercowo-naczyniowych. Specjaliści posługują się w tym celu tabelami SCORE.

Czym są tabele SCORE?

Tabele SCORE to opracowane przez ekspertów narzędzie diagnostyczne, które jest wykorzystywane do oceny ryzyka zgonu danej osoby z powodu chorób układu krążenia w ciągu najbliższych 10 lat. Przy obliczaniu wyniku bierze się pod uwagę szereg czynników ryzyka. Im więcej dotyczy pacjenta, tym gorsze są to dla niego wiadomości[3].

Jakie czynniki są uwzględnione w tabelach ryzyka zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych?

Tabele SCORE uwzględniają kilka kluczowych czynników[4]. Są to:

• wiek – im starsza jest dana osoba, tym wyższe jest ryzyko pojawienia się epizodów sercowo-naczyniowych; u mężczyzn wzrasta ono już po 40. roku życia, a u kobiet – po 50.;
• ciśnienie skurczowe krwi – wartości do 120 mm Hg są uznawane za optymalne; wyższe zwiększają zagrożenie;
• cholesterol nie-HDL – najbardziej pożądane wartości to te poniżej 3,9 mmol/L lub 150-200 mg/dL;
• palenie papierosów – SCORE dla osób palących tytoń jest wyższy, co wskazuje na większe zagrożenie rozwojem chorób serca;
• płeć – większe zagrożenie epizodami sercowo-naczyniowymi dotyczy mężczyzn.

Pamiętaj, że tabele SCORE to „krzyżówka”, w której zestawia się ze sobą wszystkie powyższe parametry. Dlatego im większa ich grupa odbiega od normy, tym większy jest powód do niepokoju o potencjalny zawał serca.

Jak zmniejszyć ryzyko zawału serca?

Czy zależy Ci na tym, aby zadbać o zdrowie serca i zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału? Oto kilka rzeczy, na które warto zwrócić uwagę, aby uzyskać korzystniejszy wynik SCORE.

Kontroluj poziom cholesterolu

Zaburzenia profilu lipidowego to prosta droga do miażdżycy, a co za tym idzie – do powikłań w postaci zawału serca[5]. Dlatego warto kontrolować poziom cholesterolu i dbać o utrzymanie go w normach. Jak?

• Jeżeli masz już problemy z cholesterolem, wprowadź do diety sterole roślinne. Te substancje obniżają poziom cholesterolu LDL o 7-12% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-3 g oraz prowadzeniu zdrowego stylu życia[6]. Znajdziesz je np. w miękkiej margarynie kubkowej z olejów roślinnych Optima Cardio.
• Wybieraj zdrowe źródła tłuszczów, bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe – te substancje, korzystnie wpływające na poziom cholesterolu[7], znajdują się m.in. w płynnych olejach roślinnych, nasionach, orzechach oraz tłustych rybach morskich. Unikaj natomiast m.in. czerwonego mięsa czy masła – to źródła „złych” tłuszczów nasyconych oraz trans (mięso i mleko „przeżuwaczy” oraz ich przetwory)[8].
• Zadbaj o obecność w diecie błonnika pokarmowego oraz witamin i składników mineralnych – dostarczysz je sobie, uwzględniając w jadłospisie produkty pełnoziarniste oraz warzywa i owoce.
• Unikaj nadmiernego spożycia żywności wysoko przetworzonej – może być wysokokaloryczna i zawierać szkodliwe substancje.

Pozostań w ruchu

Ruch to zdrowie – także serca. Badania wskazują, że aktywność związana z wydatkiem energetycznym na poziomie 1000 kcal tygodniowo obniża ryzyko umieralności ogólnej o 25-47%, a rozwoju choroby niedokrwiennej serca o 30-50%[9].

Ile i jak zatem ćwiczyć? Minimum zgodne z wytycznymi WHO to 150-300 minut średnio intensywnej aktywności tygodniowo, czyli mniej niż pół godziny dziennie[10]. Możesz je spędzić np. na marszospacerze, jeżdżąc na rowerze, pływając lub nawet pieląc ogródek. Każda chwila ma znaczenie!

Zrezygnuj z nałogów

Palenie papierosów to wróg zdrowia Twojego serca. Powiedz „nie” nałogowi. Istnieje wiele sposobów na to, aby go wyeliminować. Udało się już milionom osób – Ty również sobie poradzisz!

Te kilka prostych zmian może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału. Spróbuj je wprowadzić i żyj dłużej.

[1] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/zawal/62035,zawal-serca-atak-serca-przyczyny-objawy-i-leczenie

[2] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca

[3] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/ryzyko/58837,jak-oszacowac-u-siebie-poziom-ryzyka-sercowo-naczyniowego

[4] https://oup.silverchair-cdn.com/oup/backfile/Content_public/Journal/eurheartj/42/25/10.1093_eurheartj_ehab309/8/ehab309f3.jpeg

[5] https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia

[6] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can

[7] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67338,tluszcze-podzial-budowa-funkcje-i-wlasciwosci

[8] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/67338,tluszcze-podzial-budowa-funkcje-i-wlasciwosci

[9] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/sport/75837,aktywnosc-fizyczna-uosob-zdrowych

[10] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity