Przyrzeczenie Lekarskie to fundament etyki i moralności praktyki lekarskiej. Nadrzędną zasadą ślubowania jest „Primum non nocere”, czyli „po pierwsze nie szkodzić”. Jest to wyraz troski o dobro pacjenta, która powinna być nieodłączną częścią każdej interwencji medycznej. Wspomniana zasada, wraz z zasadami Kodeksu Etyki Lekarskiej, nie tylko określa standardy moralne dla lekarzy, ale również stanowi filar, na którym opiera się zaufanie społeczne do świadczeń zdrowotnych, również tych zdalnych i wystawiania e-recept.
W niniejszym artykule skoncentrujemy się na analizie odpowiedzialności karnej za udzielanie świadczeń zdrowotnych bez odpowiednich uprawnień, rozważając jej implikacje dla praktyki medycznej oraz dla społeczeństwa jako całości. Staramy się zarysować kontekst etyczny i prawny, który towarzyszy temu wyzwaniu również w kontekście e-recept.
Czym jest prawo do wykonywania zawodu lekarza?
Prawo wykonywania zawodu lekarza jest uprawnieniem przyznawanym osobom, które spełniają wszystkie wymagania określone w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Jest to formalne uznanie kompetencji danego lekarza do wykonywania szerokiego zakresu czynności medycznych związanych z opieką nad pacjentami, bez konieczności uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji czy specjalizacji.
To uprawnienie pozwala lekarzowi na podejmowanie działań zgodnie z jego wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem, przy jednoczesnym przestrzeganiu obowiązujących przepisów prawa oraz zasad etyki lekarskiej.
Co grozi lekarzowi za przekroczenie uprawnień?
Przekroczenie przez lekarza uprawnień do udzielania świadczeń zdrowotnych niesie za sobą poważne konsekwencje, zarówno w sferze karnej, cywilnej, jak i zawodowej.
W przypadku odpowiedzialności karnej lekarz może być pociągnięty do odpowiedzialności za przestępstwo, jeśli jego działanie spowoduje śmierć pacjenta, ciężki uszczerbek na zdrowiu lub inne naruszenie funkcji życiowych.
Odpowiedzialność cywilna zaś dotyczy wyrządzonej szkody majątkowej lub niemajątkowej, co może prowadzić do konieczności wypłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Dodatkowo istnieje także odpowiedzialność zawodowa, związana z naruszeniem zasad etyki lekarskiej oraz przepisów regulujących praktykę medyczną, która może skutkować nałożeniem kar dyscyplinarnych przez odpowiednie instytucje lekarskie.
Wszystkie te aspekty wyraźnie wskazują na konieczność przestrzegania obowiązujących norm i ścisłego przestrzegania granic uprawnień lekarza.
Lekarz nie powinien szkodzić pacjentom
Zgodnie z kodeksem etycznym, lekarz powinien unikać podejmowania leczenia w obszarach, gdzie brakuje mu wystarczającej wiedzy lub doświadczenia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy dana osoba wymaga natychmiastowej interwencji ratującej życie lub zdrowie pacjenta.
Dążenie do ciągłego doskonalenia się jest nieodłączną częścią praktyki medycznej, ponieważ lekarz musi stale aktualizować swoją wiedzę, aby być zgodnym z najnowszymi osiągnięciami naukowymi i technologicznymi.
Ponadto udzielanie świadczeń zdrowotnych wymaga pełnego zaangażowania i najwyższej staranności. Dla przykładu oznacza to, że przed wystawieniem e-recepty lekarz powinien podejmować wszelkie możliwe działania, aby zapewnić najlepszą opiekę pacjentowi w każdej sytuacji. Innymi słowy, powinien przeprowadzić wywiad lekarski i zapoznać się z istniejącą dokumentacją medyczną pacjenta, aby mieć pewność, że leki kupione na e-receptę nie zaszkodzą użytkownikowi.
Bibliografia:
- Marzena Czochra, Damian Bar – Odpowiedzialność karna za udzielanie bez wymaganych uprawnień świadczeń zdrowotnych z wykorzystaniem nowoczesnych technologii – zagadnienia wybrane (https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=91389).
- Marcin Flis – E-recepta – element cyfryzacji publicznego systemu zdrowia (https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=927769).
- Marta Kowalczyk, Tomasz Hermanowski, Katarzyna Kolasa- Badanie opinii polskich farmaceutów na temat perspektywy wdrożenia systemu e-recepty i elektronicznej dokumentacji medycznej (https://rocznikikae.sgh.waw.pl/p/roczniki_kae_z42_23.pdf).
- Dr Małgorzata Skórzewska-Amberg, Dr Ewa M. Kwiatkowska – Analiza prawnych i społecznych aspektów funkcjonowania e-recepty w Polsce na tle wybranych krajów (https://journals.kozminski.edu.pl/pl/system/files/Lukasiak.pdf).