Jak dbać o swój system immunologiczny podczas przeziębienia?

W okresie jesienno-zimowym, kiedy łatwiej o przeziębienie, warto wzmocnić swoją odporność. Dzięki zadbaniu o system immunologiczny lepiej poradzisz sobie ze zwalczaniem czynników chorobotwórczych. Jak skutecznie wzmocnić odpowiedź układu odpornościowego i nie dać się infekcji? Zobacz!

Kiedy i dlaczego dochodzi do przeziębienia?

Przeziębienie to łagodna infekcja górnych dróg oddechowych [1], która wiąże się z zapaleniem błony śluzowej nosa, gardła i zatok przynosowych [2]. Chorobę wywołują wirusy, w tym liczne szczepy rinowirusów, koronawirusów, wirusów grypy, paragrypy, adenowirusów i eneterowirusów [1]. Do zakażenia może dojść dwiema drogami [2]:

kropelkową, czyli podczas kontaktu z chorą osobą, która kaszle lub kicha i tym samym rozpyla wirusy w cząsteczkach wydzielin z dróg oddechowych;
poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi przedmiotami, na których pozostały zarazki przenoszone przez chorego.

Wzrost zachorowalności na przeziębienie obserwuje się zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, od października do marca. Dlaczego wtedy dochodzi do zakażeń? Jedna z teorii głosi, że jest to związane z rzadszym przebywaniem na świeżym powietrzu i częstszym spędzaniem czasu w zamkniętych pomieszczeniach. Druga natomiast skłania się do skutków osłabienia organizmu przez zimne powietrze i gwałtowne wahania temperatury. Te dwa czynniki powodują powstawanie zmian w błonie śluzowej nosa i zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego. Podrażnioną śluzówkę łatwiej zainfekować, więc patogen atakuje i pojawiają się objawy przeziębienia [2].

Jakie są objawy przeziębienia?

Objawy przeziębienia związane są odpowiedzią immunologiczną organizmu na wirusy [1]. Osłabiony układ odpornościowy nie radzi sobie z ich zwalczaniem. Dlatego zazwyczaj 1-2 dni po zakażeniu dochodzi do wystąpienia pierwszych oznak choroby [2].

Objawy przeziębienia to m.in. [2]:

złe samopoczucie;
uczucie wysuszenia śluzówki nosa;
pieczenie lub drapanie w nosie;
ból gardła;
chrypka;
kichanie i wodnisty katar, który później zmienia się w gęsty i ropny.

U niektórych chorych mogą pojawić się również kaszel i stan podgorączkowy (temperatura ciała 37-38 stopni Celsjusza). Objawy utrzymują się zwykle przez 7 dni [2].

Jak dbać o układ immunologiczny podczas przeziębienia?

Podczas przeziębienia chory powinien pozostać w domu (najlepiej w łóżku), dając sobie czas na odpoczynek i regenerację. Dla systemu immunologicznego, który walczy z chorobą, niezwykle ważne jest nawadnianie organizmu, zwłaszcza picie niegazowanej wody mineralnej [2]. Warto również utrzymywać w domu odpowiednią temperaturę (19-21 stopni Celsjusza) oraz wilgotność (na poziomie ok. 50%). Należy też regularnie wietrzyć pomieszczenia, stosując zasadę krótko (10-15 minut), ale intensywnie (otworzenie okna, a nie tylko jego uchylenie) [3].

W przypadku uciążliwych objawów, takich jak ból głowy i gardła można doraźnie sięgnąć po lek przeciwbólowy, np. paracetamol. W celu udrożnienia nosa podczas kataru można stosować miejscowo lub doustnie leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa. Dla wzmocnienia odpowiedzi immunologicznej i szybszego ustąpienia objawów przeziębienia można przyjmować tabletki z cynkiem oraz zioła np. jeżówkę purpurową [2] lub czystek.

Jak wzmocnić odporność i nie dać się infekcjom?

Jednym z kluczowych sposobów wzmacniania funkcjonowania układu odpornościowego jest stosowanie diety bogatej w cenne dla organizmu substancje odżywcze, których źródłem są warzywa i owoce oraz naturalne probiotyki. Przy ubogim jadłospisie konieczna może się okazać suplementacja. Nie może zabraknąć cynku oraz żelaza. Niezbędne są także witaminy z grupy B, witaminy: D, A, E i K oraz witamina C. Na przeziębienie, a w zasadzie na zapobieganie infekcjom wpływ ma również umiarkowana aktywność fizyczna, najlepiej wykonywana minimum 3 razy w tygodniu na świeżym powietrzu [4].

Jakie są inne skuteczne sposoby na wzmocnienie odporności organizmu? Mogą to być również zdrowe nawyki, takie jak m.in. [4,5]:

unikanie sytuacji stresowych i jednocześnie dbanie o chwile relaksu oraz odpoczynku każdego dnia;
hartowanie organizmu, np. morsowanie;
unikanie przegrzewania i wyziębiania organizmu podczas przebywania na zewnątrz (dostosowywanie ubioru do pogody);
dbanie o higienę snu (spanie w wywietrzonym i nieprzegrzanym pomieszczeniu – optymalna temperatura w sypialni to 19 stopni Celsjusza);
porzucenie używek np. palenia papierosów.

W przypadku zaburzeń odporności organizmu i częstych nawrotów infekcji należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Dotyczy to zarówno dzieci, jak i dorosłych, którzy często zapominają zadbać o swój system immunologiczny. „Dbaj o siebie jak o dziecko!” i nie daj się przeziębieniu lub innej infekcji.

Na zlecenie Juvit.

Bibliografia:

[1] Sadofsky L., Łagodne infekcje dróg oddechowych (RTI) – patogeneza i możliwości leczenia w oparciu o najnowsze badania, 2023 (witryna internetowa: https://mgr.farm/nauka/lagodne-infekcje-drog-oddechowych/ (dostęp: 14.11.2023)).

[2] Mejza F., Przeziębienie – przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/grypa/przeziebienie/61668,przeziebienie (dostęp: 14.11.2023)).

[3] Centrum Medyczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Odporność? Naturalnie!, 2022 (witryna internetowa: https://cmwum.pl/odpornosc-naturalnie/ (dostęp: 14.11.2023)).

[4] Mastalerz L., Od czego zależy odporność?, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/wywiady/90034,od-czego-zalezy-odpornosc (dostęp: 14.11.2023)).

[5] Szczepaniak W., Jak zwiększyć odporność na infekcje?, 2020 (witryna internetowa: https://zdrowie.pap.pl/byc-zdrowym/jak-zwiekszyc-odpornosc-na-jesienne-infekcje (dostęp: 14.11.2023)).

[6] Rywczak I., Mrukowicz J., Szczepienie pacjentów z niedoborem odporności – cz. I, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne/97467,szczepienie-pacjentow-z-niedoborem-odpornosci-cz-i (dostęp: 14.11.2023)).